Overprikkeld of gewoon moe?

We zeggen snel dat we moe zijn. Ik doe het ook. "Ik ben moe." Alsof het allemaal hetzelfde is, allemaal dezelfde oorzaak, dezelfde oplossing. Maar dat klopte niet. Jaren geleden merk ik iets raars. Ik ben doodmoe. Maar als ik naar bed ga, kan ik niet slapen. Mijn hoofd staat aan. Mijn lichaam is gespannen. Een dag vrij helpt niet. Een weekend helpt niet. Ik sleep me voort en zeg "ik ben moe", maar eigenlijk voelt het heel anders. Totdat ik besefte: ik ben niet moe. Ik ben overprikkeld.

Het verschil

Gewone moeheid voelt zwaar, loom. Je wilt slapen, liggen. Rust helpt. Je hoofd wordt helder. En je herstelt vanzelf. Overprikkeling voelt gespannen. Gejaagd. Je kunt niet echt ontspannen. Je hoofd staat aan, vol, chaotisch. En als je dan naar bed gaat, gebeurt er niks. Je hoofd stopt niet. En je lichaam kan niet echt los. En het ergste is: je denkt dat je slecht bent in rust nemen. Je denkt dat je lui bent of niet goed kan ontspannen. Maar dat is het niet. Je systeem zit gewoon vol. Het is niet dat je slecht bent in rust, het is dat je niet kunt rusten voordat dat volle voelt.

Wat veroorzaakt overprikkeling

Het zijn niet alleen harde geluiden of drukte. Het kan ook zijn: te veel moet onthouden. Veel schakelen tussen taken. Te veel keuzes tegelijk. Emotionele intensiteit. Constante digitale input. Sociale spanning. Bij creatieve mensen en gevoelige mensen gebeurt dit sneller. Jullie nemen meer waar. Jullie voelen meer. En dus raakt jullie systeem sneller vol.

Wat ik zag gebeuren

Bij veel creatieve cliënten zag ik dit patroon. Ze waren niet lui, niet zwak. Ze waren gewoon vol. Hun systeem registreerde alles. En ze raakten eraan gewend te leven in dat volle, dus ze noemden het "moe" en dachten dat het normaal was. Totdat het niet meer kon. Totdat hun lichaam echt begon te protesteren.

Hoe je het verschil voelt

Waar zit het volle? In je hoofd als gedachten die niet stoppen? In je borst als druk? In je buik? Deze vraag stellen is al de eerste stap. Want als je voelt waar het zit, kun je eraan doen. Als je systeem overbelast is, help je jezelf niet door nog meer rust te nemen op de bank. Je helpt jezelf door actief af te schakelen. Niet slapen. Ontprikkelen. Schermen uit. Stille in plaats van muziek. Wandelen zonder doel. Adem langer uit dan in. Voelen waar de spanning zit en zeggen: ja, dat zie ik je. Het belangrijkste is dit: geef jezelf toestemming. Overprikkeling is niet iets wat je verdient te hebben. Je hoeft niet eerst alles af te maken. Je hoeft niet eerst te presteren. Je systeem zegt stop, en dan stop je.

Wat het me leerde

Dit inzicht veranderde alles voor mij. Plotseling snapte ik waarom rust niet hielp. Waarom vakantie niet hielp. Waarom ik niet kon ontspannen. Niet omdat ik fout was, maar omdat ik niet kon ontspannen totdat ik had afgesloten. Totdat ik mijn systeem echt had vertraagd. En daarna kon ik echt rusten. Echt herstellen. Veel mensen die overprikkeld raken, denken dat ze zwak zijn, dat ze minder kunnen. Maar je stelt je niet aan. Je systeem neemt meer waar. Dat is geen tekortkoming. Dat is een ander profiel. En dat vraagt een andere manier van leven. Niet harder presteren, maar bewuster afzwaaien. Niet meer rust, maar slimmer ontprikkelen.

Dus de volgende keer als je zegt "ik ben moe", check even: is het echt moeheid, of is je systeem gewoon vol? Dat verschil maakt alles uit.