Voluit leven als muzikant

Soms hoor je iemand praten en denk je: dit gaat niet over acteren, dit gaat over mij als muzikant, ondernemer, mens. Zo had ik dat bij een podcast met Matthew McConaughey. Zijn kijk op succes, falen, humor, lef en focus raakte me. Wat hij deelt, is verrassend toepasbaar op het leven van muzikanten, creatieve professionals en muziekdocenten. Dit zijn de lessen die ik eruit haalde en wat jij eraan kunt hebben in jouw ontwikkeling, werk en leven.

"Don't half-ass it" kreeg McConaughey van zijn vader. Of je doet het, of je doet het niet. Die zin is krachtig omdat hij gaat over volle overtuiging. Als muzikant herken je dit misschien: je zegt ja tegen een optreden, maar bereidt je maar half voor. Je begint aan een nummer, maar laat het half af. Je onderneemt, maar met de rem erop. Dan voelt het alsof je wel druk bezig bent, maar toch nergens echt aankomt. Alsof je energie lekt. Durf je af te vragen waar in jouw leven je maar zestig procent geeft, en wat er gebeurt als je eens voluit gaat.

McConaughey kreeg zijn eerste grote rol doordat hij toevallig iemand ontmoette in een bar. Hij pakte die kans niet voorzichtig op, hij sprong erin. We wachten vaak op het juiste moment, een gevoel van klaar zijn, zekerheid, controle. Maar dat moment komt meestal niet vanzelf. De les is dat groei komt als je springt voordat je denkt dat je er klaar voor bent. Zeg ja, en word gaandeweg beter. Perfectie is een illusie die je klein houdt.

Een van McConaughey's sterkste eigenschappen is zijn optimisme. Niet het naïeve soort, maar dat diepe vertrouwen dat zelfs een rotperiode iets oplevert. "This too shall pass." Als muzikant heb je ook mindere dagen: opnames die niet lukken, lesdagen die zwaar voelen, weken waarin je aan jezelf twijfelt. Gebruik die periodes als leermoment. Je hoeft ze niet leuk te vinden, maar je kunt ze wel gebruiken. Wat je leert in de dalen, bepaalt hoe je de pieken waardeert.

McConaughey gelooft dat humor je standaard emotie mag zijn. Niet omdat alles grappig is, maar omdat het helpt relativeren. Hoe vaak nemen we onszelf te serieus? Alles moet kloppen, strak, perfect. Maar als je midden op het podium een noot mist of je snaar knapt: lach erom. Humor maakt je menselijk, en muziek maken mag menselijk zijn. Het perfecte optreden bestaat niet, maar het echte optreden wel.

Een van de meest indrukwekkende momenten uit het gesprek is als McConaughey stopt met romantische komedies, ondanks miljoenenaanbiedingen. Hij zegt nee omdat hij een ander pad wil. En ja, hij raakt twintig maanden lang zijn plek in Hollywood kwijt. Maar uiteindelijk wint hij er zijn meest betekenisvolle rollen mee. Als muzikant of docent voelt het spannend om nee te zeggen tegen werk dat niet bij je past. Maar soms brengt juist dat je dichter bij jezelf. Waar zeg jij nog ja tegen uit angst iets te missen, terwijl je eigenlijk nee voelt?

McConaughey noemt zichzelf een "Type A", iemand die altijd aan staat, altijd bezig is. Zijn uitdaging is leren ontspannen. Misschien herken je dit: je houdt van creëren, verbeteren, doorgaan, maar soms vergeet je te ademen. Anderen hebben juist moeite om in beweging te komen. De balans ligt in kunnen schakelen, weten wanneer je moet pushen en wanneer je mag vertragen. Bouw aan iets moois, maar in een ritme dat bij je past.

McConaughey spreekt ook over relaties, de mensen die je optillen of juist vasthouden. Dat geldt voor partners, vrienden, maar ook bandleden, managers, collega's. Wie je om je heen verzamelt, beïnvloedt hoe je speelt, hoe je denkt en hoe je groeit. Vraag jezelf af: wie herinnert mij aan wie ik wil zijn? Zorg dat je omgeving matcht met jouw richting. Je wordt wie je om je heen hebt.

Tot slot vraagt McConaughey zichzelf af: "We all want to be relevant. But relevant for what?" Is succes voor jou een uitverkochte zaal? Een steady inkomen? Of elke dag muziek maken op jouw voorwaarden? Laat jouw definitie van succes niet afhangen van wat anderen belangrijk vinden. Bepaal het zelf. Want aan het eind van de dag ga jij naar bed met jouw keuzes.

Wat ik leerde van McConaughey is dat je niet hoeft te wachten op toestemming, niet op perfectie, niet op meer zekerheid. Wat telt is doen wat bij je past, voluit kiezen voor datgene waar je in gelooft, je energie richten op wat voedt in plaats van wat leegtrekt. En af en toe gewoon even keihard lachen om je eigen fouten.